De processen tegen Trump zullen een wereldwijde epidemie van whataboutisme veroorzaken

Ontvang gratis geopolitieke updates

Wij sturen u een myFT Dagelijks overzicht e-mail waarbij de laatste wordt afgerond Geopolitiek nieuws elke ochtend.

De vele processen tegen Donald Trump zullen een onvoorspelbaar effect hebben op de Amerikaanse politiek. Maar ze hebben nu al een al te voorspelbare invloed op de wereldaangelegenheden. De verschillende vervolgingen waarmee de voormalige president te maken krijgt, zorgen voor een wereldwijde golf van ‘whataboutism’.

Trump probeerde de democratie te ondermijnen en hij verdient het om ter verantwoording te worden geroepen. Maar het schouwspel van een leidende kandidaat bij de volgende Amerikaanse presidentsverkiezingen die mogelijk gevangen wordt gezet, is nog steeds een geschenk voor autoritaire regeringen. Ze hebben lange tijd een hekel gehad aan westerse lezingen over mensenrechten en democratie. Nu kunnen ze zeggen: “Je bekritiseert ons omdat we onze tegenstanders hebben opgesloten? Hoe zit het met Trump?”

Het is voor liberalen verleidelijk om dit soort argumenten weg te wuiven als duidelijk onoprecht of absurd. Maar simpelweg de Russen of de Chinezen beschuldigen van whataboutisme, en van onderwerp veranderen, is om twee redenen een vergissing.

Ten eerste is whataboutery vaak erg effectief. De VS en hun westerse bondgenoten lopen het risico de strijd om de mondiale opinie te verliezen als ze weigeren deel te nemen aan het debat. De Amerikaanse pogingen om mondiale steun voor Oekraïne te verwerven zijn gedeeltelijk mislukt omdat er geen overtuigend antwoord is gevonden op de vraag: “Hoe zit het met de Amerikaanse invasie van Irak?”

Ten tweede: hoewel whataboutisme een irritante argumentatiestijl is, is het niet onwettig. Wanneer mensen politieke en morele oordelen vellen, vergelijken ze natuurlijk verschillende situaties om hun denken te verduidelijken. Vind jij dat X ongelijk heeft? Hoe zit het met Y?

Ik had vorige week mijn eigen interne ‘hoe zit het met’-debatten in Hong Kong. Ik sta instinctief vijandig tegenover de vele huidige vervolgingen van activisten die tussen 2019 en 2020 deelnamen aan de protestbeweging in Hong Kong. Maar hoe zit het met de lange straffen die zojuist zijn uitgesproken tegen pro-Trump-activisten die op 6 januari 2021 het Amerikaanse Capitool bestormden? ? Op een gegeven moment, tijdens de protesten in Hongkong, bestormden demonstranten de Wetgevende Raad.

Dus wat is het verschil? Een cruciaal onderscheid is dat de Amerikaanse relschoppers probeerden een democratische verkiezing ongedaan te maken. De protestbeweging in Hong Kong eiste democratie. De beklaagden in het grote aantal zaken die onder de nieuwe nationale veiligheidswetten van Hongkong zijn gebracht, worden geconfronteerd met vage, ingrijpende beschuldigingen van opruiing en samenzwering met buitenlandse mogendheden. Tot hun vermeende misdaden behoren onder meer het houden van voorverkiezingen om een ​​lijst van pro-democratische kandidaten vast te stellen.

Het feit dat de vervolging van Trump het komende jaar centraal zal staan, betekent dat soortgelijke debatten over de hele wereld zullen blijven terugkomen. Toen ik onlangs in de FT naar Turkije verwees als een democratie “waar vooraanstaande politici van de oppositie in de gevangenis zitten”, schoot een lezer onmiddellijk terug: “Heb je de laatste tijd het nieuws uit de VS gezien?”

Ook de Russische televisie is verheugd over de processen tegen Trump. Maakt dat het voor de regering-Biden niet moeilijker om kritiek te leveren op de gevangenneming van de Russische oppositieleider Alexei Navalny? Viktor Orbán, de Hongaarse premier, gebruikte onlangs een interview met de pro-Trump-expert Tucker Carlson om te zeggen dat het ‘onmogelijk voor te stellen’ zou zijn om de leider van de oppositie in Hongarije aan te klagen.

Hoe zit het dan met deze gevallen? In alle gevallen zijn er goede antwoorden, maar die vereisen kennis en het vermogen om onderscheid te maken.

De gevangenneming van Selahattin Demirtaş, een vooraanstaande Turkse politicus, is door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens en de Internationale Commissie van Juristen veroordeeld als politiek gemotiveerd en gebaseerd op gebrekkig bewijsmateriaal. Eén van de gevangenisstraffen tegen Demirtas was wegens “belediging van de president”. Daarentegen heeft geen enkele gerenommeerde internationale juridische instantie de zaken tegen Trump of de onafhankelijkheid van de rechtbanken die hem berechten in twijfel getrokken.

Er bestond nooit enige twijfel dat Navalny zou worden veroordeeld voor de aanklachten die tegen hem waren geuit, omdat de Russische rechtbanken stevig onder controle staan ​​van het Kremlin. Trump heeft daarentegen een reële kans op vrijspraak in de zaken tegen hem, terwijl zijn juridische team de aanklachten en het bewijsmateriaal test.

Wat Orbán betreft, hij heeft de afgelopen tien jaar geleidelijk het leven uit de Hongaarse democratie geperst. Er is weinig noodzaak om zijn tegenstanders gevangen te zetten als het politieke systeem al grondig tegen de oppositie is gericht.

In het mondiale zuiden blijft de oorlog in Irak de krachtigste vorm van whataboutisme. De meeste Amerikaanse politici, waaronder Biden en Trump, accepteren nu dat de oorlog een vergissing was. Het had duidelijk tragische gevolgen. Maar het is nog steeds niet “hetzelfde” als de Russische invasie van Oekraïne.

Het Irak van Saddam Hoessein was een meedogenloze dictatuur die verantwoordelijk was voor massale wreedheden. Oekraïne was een vreedzame democratie. De VS waren niet van plan Irak te annexeren. Rusland wil daarentegen de onafhankelijkheid van Oekraïne uitwissen en heeft grote delen van zijn grondgebied geannexeerd.

Verwacht ik dat het maken van deze punten de triomf van de rede, gerechtigheid en democratie zal verzekeren? Duidelijk niet. Zelfs onder degenen die te goeder trouw aan deze debatten deelnemen, zijn er mensen die niet overtuigd zullen blijven. Vele anderen zullen zich niet laten beïnvloeden, omdat hun standpunten worden gedicteerd door emotie of eigenbelang, en worden ondersteund door valse informatie of propaganda.

Het is onrealistisch om te verwachten dat beredeneerde argumenten alle vormen van whataboutisme kunnen verslaan. Maar de zekerste manier om het debat te verliezen is om überhaupt te weigeren eraan deel te nemen.

gideon.rachman@ft.com