Etnische Armeniërs ontvluchten de enclave nu Azerbeidzjan de macht overneemt

Ontvang gratis updates over het conflict tussen Armenië en Azerbeidzjan

Wij sturen u een myFT Dagelijks overzicht e-mail waarbij de laatste wordt afgerond Conflict Armenië-Azerbeidzjan nieuws elke ochtend.

Etnische Armeniërs begonnen zondag de afgescheiden enclave Nagorno-Karabach te ontvluchten, toen Azerbeidzjan de controle wilde laten gelden na een korte, dodelijke militaire aanval die de separatistische leiding van het gebied versloeg.

De golf van vluchtelingen zal naar verwachting groeien, nu de 120.000 man sterke etnisch-Armeense bevolking van de fel onafhankelijke zuidelijke Kaukasus wankelt bij het vooruitzicht volledig op te gaan in de historische vijand Azerbeidzjan.

Volgens functionarissen zijn vorige week tijdens de 24 uur durende aanval van Azerbeidzjan minstens 200 mensen gedood en nog eens 400 gewond geraakt. De enclave, die internationaal wordt erkend als onderdeel van Azerbeidzjan, is sinds de ineenstorting van de Sovjet-Unie feitelijk in handen van Armenië of lokale Armeense leiders.

Na de laatste aanval werd snel een staakt-het-vuren tot stand gebracht en de separatistische strijdkrachten van Nagorno-Karabach kwamen overeen zich te ontbinden, hun wapens over te dragen aan hun oude tegenstander en gesprekken te beginnen in de Azerbeidzjaanse stad Yevlakh.

Hikmet Hajiyev, een Azerbeidzjaanse functionaris en adviseur van de president, vertelde de Financial Times na de operatie van vorige week dat Baku van plan is Nagorno-Karabach volledig op te nemen en te integreren, waardoor het geen speciale autonome status binnen Azerbeidzjan krijgt en het staatsburgerschap aan zijn inwoners wordt verleend.

Hij zei ook dat Baku een “amnestie” voor ogen had voor alle inwoners van Nagorno-Karabach die dienden in separatistische strijdkrachten of bij het Armeense leger, een meerderheid van de mannelijke bevolking. Maar hij zei dat dit zich niet zou uitstrekken tot ‘criminelen, die . . . maakte gebruik van misdaden tegen de menselijkheid en oorlogsmisdaden tegen Azerbeidzjaanse burgers. Dat is een apart verhaal.”

Maar Nikol Pashinyan, de premier van Armenië, zei in een toespraak tot de natie dat Armeniërs in Nagorno-Karabach “verbanning uit hun thuisland zouden zien als de enige manier om hun leven en identiteit te redden” in het licht van wat hij beweerde dat Azerbeidzjaanse pogingen waren om streven naar etnische zuivering.

Volgens de Armeense autoriteiten, geciteerd door de lokale website CivilNet, waren zondag in totaal 377 vluchtelingen in het zuiden van Armenië aangekomen om 18.00 uur lokale tijd. De leiders van Nagorno-Karabach zeiden dat iedereen die de enclave wil verlaten en naar Armenië wil gaan, vergezeld zal worden door Russische vredestroepen.

Rusland, traditioneel de regionale grootste geldschieter van Armenië, stationeerde meer dan 2.000 vredestroepen in het gebied onder een overeenkomst uit 2020 die tot stand was gekomen door bemiddeling van president Vladimir Poetin.

Maar te midden van de verslechterende betrekkingen tussen Jerevan en Moskou nadat Pashinyan tijdens de ‘fluwelen’ revolutie van 2018 aan de macht kwam, slaagde Rusland er tijdens de oorlog niet in om Armenië te hulp te komen.

Tijdens de Azerbeidzjaanse aanval van vorige week kwamen de Russische vredestroepen niet tussenbeide. Moskou reageerde ook terughoudend toen vijf van zijn vredessoldaten na de aanval per ongeluk werden gedood door Azerbeidzjaanse troepen, wat president Ilham Aliyev ertoe aanzette zijn excuses aan te bieden aan Poetin.

Het Kremlin gaf in plaats daarvan Pashinyan’s poging om met hulp van de VS en de EU een afzonderlijke vrede te bewerkstelligen de schuld van de hachelijke situatie in Armenië en zei dat Azerbeidzjan het recht had militaire operaties op zijn eigen grondgebied uit te voeren.

“De veiligheidsblokken en bondgenoten, op wie we lang hebben vertrouwd, hebben zich tot doel gesteld om onze kwetsbaarheid te tonen en het voor het Armeense volk onmogelijk te maken een onafhankelijke staat te hebben”, zei Pashinyan in zijn toespraak, zonder Rusland rechtstreeks te noemen.